Jesteś tutaj: Strona główna » Jak wybrać dobre zajęcia rozwijające mózg

5 rzeczy, o których musisz wiedzieć, by dobrze wybrać zajęcia rozwijające umysł




Tak – jest trochę do poczytania... ;-)

Jednak:
- na przeczytanie tego poradnika stracisz 10 min. i 0 PLN, a na marne zajęcia, czasem, wiele godzin i wiele (kilkaset lub więcej) PLN,
- wszystko, co ważne dla dobrego wyboru masz tu na jednej stronie,
- w innych miejscach nie znajdziesz wielu istotnych, poniższych informacji – cóż, dziś życiem rządzi marketing...




By z korzyścią dla siebie lub swoich dzieci wybrać zajęcia rozwijające umysł, powinieneś lub powinnaś konieczne wiedzieć...


Po pierwsze: co chcesz robić?
Wybór powinien być odpowiedni do celu, jaki sobie stawiasz.

Jeśli celem jest rozrywka, relaks, pożyteczne spędzenie czasu,
to doskonale sprawdzą się:

• Gry logiczne, edukacyjne, kreatywne, matematyczne, pamięciowe, puzzle, układanki logiczne.
Jest tu mnóstwo możliwości: od wydań planszowych i na płytkach CD do wyspecjalizowanych serwisów internetowych z grami i drogich urządzeń cyfrowych.
Projektowane i przygotowane są tak, by zainteresować i wciągnąć – robią to skutecznie. Można stracić mnóstwo czasu szukając czegoś wartościowego.
Dlatego, warto od razu odrzucać wszystko, co w opisie nie ma wymienionych (po kropce, powyżej) przymiotników. Dobrze też jest unikać gier z przemocą. Ich destrukcyjny wpływ na umysł i osobowość jest udowodniony!

• Łamigłówki, quizy, zgadywanki, sudoku, krzyżówki.
Dostępne również w wydaniach: od papierowych do elektronicznych.
Przydatne zwłaszcza dla umysłów młodych (poszerzają zasób informacji).
Osoby starsze powinny koncentrować się raczej na wykonywaniu zadań wykorzystujących inteligencję 'płynną' , która obniża się z wiekiem.

• Testy na inteligencję, najróżniejsze testy psychologiczne, psychozabawy.
Testy dostępne w sieci bardzo rzadko mierzą to, czego jakoby dotyczą – również wtedy, gdy treść pytań testowych wskazuje na to, co jest "badane". Jest to tzw. 'trafność fasadowa' (rzetelnych, standaryzowanych testów należy szukać u psychologów).
Dlatego ich wyniki nie uprawniają do wyciągania poprawnych wniosków. Jednak, niewątpliwie, poszerzają wiedzę o nas samych, skłaniają do refleksji i inspirują do rozwoju.

• Czytanie (najlepiej dobrej literatury), regularny wysiłek fizyczny, utrzymywanie pozytywnej filozofii życia.
To nie pomyłka. Wpływ na umysł jest tu nawet większy, niż wcześniej wymienionych rozrywek umysłowych.
Tym większy, im człowiek starszy (oraz u dzieci!)

To wszystko warto robić.
Jednak, nie trzeba spodziewać się trwałych, szerszych pożytków (za wyjątkiem działań z zakresu ostatniego punktu).

Podsumowując: dla relaksu można robić cokolwiek, co daje przyjemność - gry, krzyżówki, programy, aplikacje internetowe, czy próbowanie np. zapamiętywania numerów telefonów... . 
Jednak, nie trzeba wówczas spodziewać się szerszych efektów.


Jeśli celem jest rozwijanie efektywności osobistej, czyli uzyskanie konkretnych korzyści i ustalonych, mierzalnych rezultatów, to najlepsze i najtrwalsze efekty da Ci odpowiedni trening.

Uwaga: ukierunkowanie na efekt nie wyklucza czerpania satysfakcji ze swoich działań. Wręcz przeciwnie, satysfakcja jest zawsze, gdy się zaangażujemy i dostrzegamy wyniki. :-)



Teraz rozważ pierwszy problem: czego tak naprawdę chcesz? Pożytecznej rozrywki czy większej sprawności oraz umiejętności umysłowych.

W tym poradniku pokazuję, na co zwrócić uwagę, by dobrze wybrać. Przez dobry wybór rozumiem maksymalizację efektów uzyskanych z zajęć rozwijających mózg. Nie zajmuję się tym, co jest rozrywką z gatunku umysłowych.



Tak więc, jeśli potrzebujesz treningu, to rozważ...
Po drugie: jaki rodzaj treningu jest Ci potrzebny?

Profesjonalny trening może być ukierunkowany na rozwój sprawności poznawczych lub umiejętności poznawczych. Może też ujmować
(w różnym stopniu) jedno i drugie.
Rodzaj jest ważny. To właśnie efekt z wybranych ćwiczeń przełoży się bezpośrednio na Twoje codzienne korzyści.

Sprawności poznawcze to nasza zdolność do prostego przetwarzania informacji: to uwaga, percepcja, pamięć, wyobraźnia, sprawność myślenia. Korzystamy z nich na co dzień.

Można, w tym obszarze, ćwiczyć:

  • uwagę (selektywność, podzielność, koncentrację, przerzutność, czujność, przeszukiwanie), percepcję sensoryczną (z zakresu każdego ze zmysłów), różnicowanie, rozpoznawanie, kategoryzację, orientację przestrzenną oraz w zakresie czasu, miejsca, osoby, osób,
  • pamięć sensoryczną (ikoniczna, echoiczna...), krótkotrwałą (roboczą, bezpośrednią...), prospektywną, długotrwałą w zakresie kodowania, przechowywania, odtwarzania (rozpoznawanie, przypominanie), pamięć epizodyczną świeżą i dawną, semantyczną, kontekstualną oraz całą gamę pamięci niedeklaratywnej,
  • myślenie – tu również w szeregu sfer i zakresów,
  • złożone sprawności poznawcze, jak rozwiązywanie problemów, abstrahowanie, wykonywanie obliczeń, podejmowanie decyzji, itd., itd.

Co daje doskonalenie sprawności poznawczych?
Doraźną sprawność prostego myślenia, spostrzegania, pamięci krótkotrwałej i prospektywnej, uwagi mimowolnej i w pewnym stopniu dowolnej itd. – jaśniej: tych prostych procesów umysłowych, których sprawność, w sposób naturalny i wyraźnie dostrzegalny, rośnie do wieku 18 – 25 lat, a potem stopniowo maleje.

Przykładem treningu sprawnościowego są gry komputerowe – każda rozwija jakieś elementarne sprawności mentalne. Jednak ich wpływ na sprawności poznawcze użyteczne na co dzień jest zwykle znikomy (pod względem umysłowym - z całym szacunkiem, ale - gracze nie wyróżniają się szczególnie w szkole, pracy lub życiu). Nic dziwnego, gry służą głównie rozrywce.

Gdzie szukać dobrego treningu sprawności poznawczych? - O tym poniżej.


Umiejętności poznawcze to praktyczna zdolność wykonywania złożonych operacji intelektualnych. To również praktyczna biegłość w posługiwaniu się technikami poznawczymi (narzędziami pracy intelektualnej).
Uwaga: nie chodzi tu o narzędzia takie jak np. komputery, tylko o „narzędzia” umysłowe (to rodzaj "przepisu" co w jaki sposób zrobić + praktyczna zdolność do zrobienia tego).

Można tu poznać i ćwiczyć:

  • techniki zarządzania uwagą,
  • techniki zapamiętywania (skojarzeniowe, wyobrażeniowe, szereg różnych mnemotechnik),
  • techniki przywoływania i przypominania informacji,
  • techniki uczenia się,
  • techniki myślenia,
  • techniki szybkiego notowania,
  • szybkie czytanie i szereg innych.

Dobry trening umiejętności, uruchomi tu również:
  • sprawności poznawcze – niezbędne do funkcjonowania tych technik,
  • kontrolę poznawczą, czyli własną zdolność do kontrolowania i nadzorowania procesów poznawczych,
  • funkcje wykonawcze, czyli (w największym skrócie) to, co stanowi o naszym świadomym, inteligentnym działaniu.
Tak więc, warto pamiętać: orientując się na trening sprawnościowy nie będziesz mieć wartościowego treningu umiejętności - jeśli ktoś twierdzi, że jest inaczej, to czytaj dalej - wyjaśnię tę sprawę.
Wybierając jednak trening umiejętności, będziesz również ćwiczyć swoją sprawność poznawczą - z natury takich zajęć (niezależnie od zawartości w nich ćwiczeń zorientowanych na sprawności).

Co daje efektywne opanowanie umiejętności poznawczych?
Trwałe funkcjonowanie na dużo wyższym poziomie skuteczności intelektualnej i komfortu, niż bez ich posiadania (więcej o tym, co znaczy "efektywne opanowanie" przeczytasz: tutaj»).

W sferze treningu mózgu jest podobnie, jak w sporcie – np. jak w skoku o tyczce.
By skakać wysoko potrzebujesz nie tylko dobrej tyczki. Musisz mieć również umiejętności posługiwania się tą tyczką i wystarczającą, odpowiednią sprawność fizyczną (kolarz, ciężarowiec czy karateka nie skoczą tak wysoko jak tyczkarz, mimo, że są b. sprawni!).
Przekładając to na obszar treningu mózgu:
Tyczką są techniki myślenia, zapamiętywania (mnemotechniki), kojarzenia i wiele innych – czyli, techniki pracy umysłowej.
Tak jak w sporcie, potrzeba tu jeszcze umiejętności posługiwania się tymi technikami w różnych, życiowych sytuacjach, czyli umiejętności poznawczych.
Konieczna jest też odpowiednio wysoka sprawność umysłowa, by móc efektywnie użyć konkretnych umiejętności do efektywnej pracy, nauki i codziennej skuteczności (czyli sprawności poznawcze).
Tylko wtedy efekty będą widoczne i będą cieszyć. Jeśli czegokolwiek zabraknie – spotka Cię rozczarowanie. :-(

Gdzie można podjąć dobry trening umiejętności poznawczych? - O tym poniżej.


Rozważ więc, drugi problem:
Jaki rodzaj treningu jest Ci potrzebny.

Musisz tu ocenić, jaki jest Twój rzeczywisty potencjał (mocne i słabsze strony w obrębie sprawności oraz umiejętności umysłowych).
Zastanów się też, jakiego rodzaju efektów oczekujesz: bardziej ogólnej sprawności umysłowej czy bardziej umiejętności poznawczych, czy też, może, jednego i drugiego.
Wówczas możesz dobrze wybrać rodzaj treningu, dzięki któremu uzyskasz to, czego potrzebujesz!

Więcej o tym, komu potrzebny jest trening sprawnościowy, a komu umiejętności przeczytasz tutaj»


Po trzecie: gdzie szukać wartościowych treningów?

Gdzie ćwiczyć umiejętności poznawcze?
Wartościowych możliwości jest tutaj wiele. Nie oznacza to jednak łatwego wyboru.
Na podstawie czego wybierać? - Oczywiście, trudno oczekiwać merytorycznie ukierunkowanej standaryzacji w tej sferze, skoro nawet w powszechnej edukacji dopiero od niedawna próbuje wprowadzać się (z różnym skutkiem) bardziej precyzyjnie standardy wymagań edukacyjnych.
Dlatego, największe prawdopodobieństwo sukcesu będziesz mieć nie z konkretnie opisanymi standardami i nie w konkretnej instytucji lub/i firmie, ale z profesjonalnym trenerem.

Profesjonalny trener to osoba z osobistym doświadczeniem w pracy z nowoczesnymi technikami poznawczymi (co najmniej 5 – 6 letnim), wieloma osiągnięciami uczniów, posiadający umiejętności pedagogiczne oraz psychologiczne i działający z pasją.
Niekoniecznie będzie to osoba ciekawie opowiadająca czy potrafiąca Cię zainteresować – umiejętnościami marketingowymi, współcześnie, wiele osób potrafi posługiwać się zadziwiająco skutecznie.

Kryterium dobrego trenera staje się nieważne, jeśli Twoim celem jest tylko poznanie informacji w tym zakresie.
To może dobrze zrobić każdy dobry nauczyciel.


Gdzie ćwiczyć sprawności poznawcze?
Uwaga: trening rozwijający konkretne sprawności umysłowe wymaga specjalistycznej wiedzy i wszechstronnego testowania. Trudno stworzyć dobry trening. Można to zrobić za pomocą aplikacji i programów komputerowych. Jednak jest to bardzo trudne.

Polsce nie ma stacjonarnych treningów tego typu – nie ma takiego, szerszego zapotrzebowania.
Najprościej i najwygodniej ćwiczyć w profesjonalnych systemach treningowych. Minimalny poziom jakości wyznacza tu Lumosity (www.lumosity.com).
Do treningu służą zestawy zadań/gier fleszowych (odbywających się w okienku na stronie www). "Gra" sama dostosowuje się do poziomu użytkownika. Jeśli uczestnik gry jest ambitny, to system stawia mu trudniejsze zadania i w konsekwencji jest szansa na rozwój doskonalonej sprawności. Wzmocnieniu motywacji służą różne gadżety, jak np. "wirtualny trener", czyli automatyczne, animowane podpowiedzi i komentarze.
Oczywiście, warunkiem koniecznym pożytku z takich ćwiczeń jest, by taka "gra" była profesjonalna od strony realizacji procesu kształcenia odpowiednich sprawności.

Dotychczas nie udało mi się znaleźć wartościowego treningu w tym zakresie na płytkach cd/dvd. Mimo atrakcyjnej, często, formy trudno wśród takich propozycji o profesjonalny trening.
Najczęściej od razu widać, że tworzą te pogramy fachowcy, ale niestety, nie od doskonalenia sprawności poznawczych - mimo zapewnień i marketingowych odniesień do opinii różnych kategorii profesjonalistów.
Podobny problem dotyczy polskich naśladowców Lumosity.


Po czwarte: zajęcia stacjonarne, czy przez Internet?

Zajęcia stacjonarne
Zajęcia stacjonarne najlepsze są dla dzieci, młodszej młodzieży oraz osób mało samodzielnych, zewnątrzsterownych.
Dlaczego? - Ponieważ trener jest blisko; wyjaśni wszystko od razu, zmotywuje i, co najważniejsze, dopilnuje. Inne niż szkoła i dom miejsce zajęć może sprzyjać pełniejszej koncentracji na treningu. Ważne są tu także zadania domowe – pomagają zachować ciągłość kontaktu z ćwiczeniami i uczą samodzielności.
Dobrych trenerów uczących na zajęciach stacjonarnych najłatwiej znaleźć w szkołach (firmach) z, co najmniej, kilkunastoletnią tradycją np. u Tubajów, w CTW. Większą pewność dobrego wyboru będziesz mieć w firmie, która zajmuje się prowadzeniem wyłącznie tego typu zajęć (jeśli boli Cię serce, to idziesz do kardiologa, a nie do lekarza ogólnego czy okulisty, który na studiach uczył się o sercu).


Zajęcia przez Internet
Zajęcia przez Internet są najlepsze dla osób samodzielnych, dojrzałych emocjonalnie, posiadających ugruntowane umiejętności szkolne. Również dla osób... bardzo zajętych. Najlepiej, jeśli są to osobowości 'wewnątrzsterowne', samodzielne, zdolne do realizacji własnych celów (coś wcześniej samodzielnie osiągnęli).
Trening, by był z niego pożytek, musi potrwać. Osoby bez powyższych cech często zniechęcają się i rezygnują przed osiągnięciem założonych celów.

Ważne: w treningu przez Internet konieczny jest szeroki udział trenera – żywego nie "wirtualnego".
Umiejętności intelektualne są trudne w skutecznym wdrożeniu – nie da się ich wykształcić wyłącznie z użyciem fleszowego okienka.
Po prostu: spektrum, złożoność i specyfika kształcenia tych złożonych umiejętności nie jest możliwa (a w swej złożoności: komercyjnie opłacalna) do ujęcia w formie automatycznych podpowiedzi.


Po piąte: wystarczą ćwiczenia w weekendy, czy konieczne jest kilka miesięcy ćwiczeń?

Tu, niestety, dla dłuższych ćwiczeń nie ma alternatywy.
Konieczny jest co najmniej kilkutygodniowy trening (krótkie zajęcia – krótki i słaby efekt).
Konieczność dłuższego treningu wynika ze specyfiki kształconych sprawności i umiejętności oraz zasad funkcjonowania naszego umysłu i osobowości.
Nie ma tu drogi na skróty. :-(
Po prostu, nie ma współcześnie sposobów, by 'wprowadzić' szybko do głowy umiejętności wraz z doświadczeniem i nawykami.
Dokładniej wyjaśniam to tutaj»

Więc, w skrócie:
1. Dlaczego najlepiej powiedzieć NIE krótkim zajęciom?
Nauczyciel jest w stanie wiele tutaj pokazać, nawet przećwiczyć. Jednak, to stanowczo za mało, by absolwent takich zajęć miał szanse, z pożytkiem, stosować samodzielnie "poznane" techniki na co dzień.
Po takim kursie brak mu doświadczenia i umiejętności użycia tych technik w, często złożonych, zastosowaniach codziennych.
Brakuje też sprawności, którą trzeba wyćwiczyć (nie mówiąc o nawykach). A oczekiwania są rozbudzone!
W efekcie, tacy absolwenci stwierdzają, że techniki są przereklamowane i praktycznie nieużyteczne.
Zwykle, nie podejmują już wysiłku, by używać narzędzi pracy umysłowej. Szkoda, przecież nawet małpy używają narzędzi... . ;-)

2. Jak długo trzeba ćwiczyć?
To sprawa bardzo indywidualna: niektórym wystarcza kilka tygodni intensywnego treningu – inni potrzebują roku lub więcej.
Najbardziej racjonalna wydaje się odpowiedź: tak długo, by osiągnąć sensowne korzyści.
Sensowne korzyści, to sprawne, naturalne posługiwanie się tymi narzędziami - nie poprosisz przecież np. profesora na wykładzie, by na chwilę przerwał, bo chcesz wymyślić skojarzenie umożliwiające Ci zapamiętanie tego, co powiedział... ;-)

Prawdziwe, sensowne efekty często mocno zaskakują. Mniej u osób, które już wcześniej potrafiły sprawnie przyswajać wiedzę. W tych przypadkach, jest to tylko podobieństwo do sytuacji, gdy w podróży przesiadamy się z roweru do samochodu. To normalne, że poruszamy się szybciej i wygodniej.
Szokują przede wszystkim osoby, u których, w kontekście wcześniejszych doświadczeń, nie należałoby się spodziewać niczego nadzwyczajnego (czyli, raczej wydawałoby się, że nie będą w stanie prowadzić tego samochodu).
Z mojego 17-letniego doświadczenia w tej sferze wynika, że potrafią WSZYSCY.

Jednak, każdy musi tu podążać własną ścieżką.



Warto wiedzieć również:

1. Dobrym pomysłem jest poprzedzenie treningu umiejętności pewnym okresem treningu sprawnościowego.
To dobra opcja, zwłaszcza dla osób nie będących w rytmie intensywnego wysiłku intelektualnego (nie uczący się intensywnie, wyłącznie pracujący i wykonujący niebyt wymagające intelektualnie zadania).
Dobry trening sprawnościowy pozwala zbudować ogólną „kondycję intelektualną”, dzięki której korzyści i postęp w treningu umiejętności będzie optymalny i największy.

2. Podobnie, przed treningiem trudniejszych umiejętności poznawczych, np. szybkiego czytania, dobrze jest dłużej poćwiczyć w treningu sprawnościowym lub/i treningu umiejętności. Odnosi się to szczególnie do osób w wieku +30, którym zwykle, nieco trudniej opanować takie umiejętności.

3. Nieporozumieniem są kursy/zajęcia typu wszystko w jednym: pamięć, notowanie, szybkie czytanie itd., itp. - wszystko w ciągu jednego, kilku lub najwyżej kilkunastu dni.
Ma to, oczywiście, walor informacyjny, ale nie przynosi żadnego istotnego i trwałego pożytku uczestnikom takich zajęć.


cena zajęć
rozwijających sprawności i umiejętności poznawcze?

Cena, zwykle, skorelowana jest z jakością – w typowych, komercyjnych zajęciach.
Zastrzegam, że "zwykle", ponieważ – jak wszędzie w warunkach rynkowych – kwitnie wszechwładny marketing i związane z tym manipulacje – również ceną (świetnie sprawdza się np. nadmierne windowanie ceny i udzielanie ogromnych, promocyjnych 'zniżek').
Dość łatwo nabrać się na takie zabiegi. Można je rozpoznać dzięki uważnej i wnikliwej ocenie ilości (lub braku) i jakości twardych faktów (konkretów) zawartych w ofercie.

Inaczej kształtowane są ceny w tzw. szkoleniach biznesowych – krótkie, kilkudniowe zajęcia z tej dziedziny sprzedawane są po cenach nawet kilkanaście razy przekraczających ich wartość.
Cóż, skoro jest klient gotowy wydać sporą sumę za to samo, a tylko z (czasem wieloobszarową) otoczką, to zawsze znajdzie się ktoś (niekoniecznie z kompetencjami merytorycznymi), kto te pieniądze weźmie. ;-)



Na koniec: jak uniknąć złego wyboru spośród już wyselekcjonowanych, atrakcyjnych ofert?
Nieodpowiednie oferty można rozpoznać dzięki bardzo uważnej i wnikliwej ocenie ilości (lub braku) i jakości twardych faktów (konkretów) zawartych w ofercie.
Tych konkretów, które będą odpowiedzią na TWOJE potrzeby.
Nie ma lepszej metody wyboru.


Życzę Ci zawsze dobrych, korzystnych wyborów... :-)



SOCRATES Anna Pietraszek
Regulamin
Polityka plików cookies
1997 – 2022 Treningi sprawności i umiejętności poznawczych
Polityka prywatności RODO
© 2007 All Rights Reserved superumysl.pl
Wyłączenie odpowiedzialności Dane kontaktowe

Polityka plików cookies

Strona stosuje pliki cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką plików cookies. Czytaj więcej
x