Coraz częściej szukamy sposobów, by usprawnić naszą pamięć czy myślenie. Niektórzy faszerują się lekami, stymulantami czy narkotykami, licząc na znaczący, doraźny i szybki efekt. Wszechobecna, sugestywna reklama różnych „cudownych środków” sprawiła, że wierzymy, iż coś takiego istnieje.

Jednak, czy warto faszerować się niepewnymi lub niebezpiecznymi środkami? Czy warto, jeśli „pod ręką” są bezpieczne i tanie środki oraz proste, bezpłatne metody i strategie postępowania usprawniające umysł. Takie, które dają dużo szybciej, niekiedy wręcz od razu, dużo lepsze rezultaty!

Oto podstawy ekologicznych działań usprawniających umysł

1. Regularny trening zmuszający umysł do pracy

Wykonano wiele doświadczeń na szczurach i innych zwierzętach, badając zależność sprawności i rozmiaru ich mózgów od aktywności i wielkości wyzwań, którym zwierzęta musiały sprostać.

Wyniki są jednoznaczne; aktywne szczury rozbudowują swoją korę mózgową nawet o 6 – 8% w ciągu kilku miesięcy. Mają dużo mniej pigmentu starzenia (lipofuscyny) oraz o kilkadziesiąt procent więcej komórek glejowych wspierających i odżywiających neurony.
Wyzwania i trening rozwijają mózgi zwierząt.

A czy to działa u ludzi?

Szeroko, jeszcze niedawno, pisano o mózgu Einsteina. Doktor Diamond, która badała jego mózg odkryła duże różnice w stosunku do mózgów przeciętnych ludzi. Na przykład 73-krotnie większy stosunek komórek glejowych do neuronów w obszarach odpowiedzialnych za myślenie asocjacyjne i łączenie idei.
Einstein nie miał tego dane na tacy. Wypracował to poprzez regularną pracę umysłową, która była dla niego swoistym treningiem.

Niezliczona ilość obserwacji, testów i badań potwierdzają następującą regułę; więcej nowych wyzwań, więcej treningu to sprawniejszy umysł, wyższa inteligencja. Rutyna, nuda, stagnacja intelektualna to zawsze spadek możliwości umysłowych - niezależnie od wieku człowieka.

Co robić?

Rada jest oczywista: utrzymuj aktywność i szukaj nowych wyzwań. Nie zapominaj o regularnym treningu - od prostego (krzyżówki, gry, czytanie) po intensywny i specjalizowany, rozwijający sprawności i umiejętności umysłowe.
Ciągła, intensywna, zróżnicowana, twórcza, praca umysłowa jest najlepszym środkiem na błyskotliwy umysł.

2. Regularna aktywność fizyczna

Dziś już nikt nie podważa znaczenia ruchu dla zdrowia fizycznego. Jednak ciągle jeszcze głęboko zakorzenione jest przekonanie o braku związku aktywności fizycznej ze sprawnością umysłu. To wielki błąd.

Ruch jest tu niesłychanie istotny od najwcześniejszego dzieciństwa. Aktywuje wówczas rozwój spoidła wielkiego w mózgu, stymuluje wzrost komórek nerwowych i rozwój połączeń między neuronami. W dalszych latach życia, regularnie doświadczany, u wszystkich osób wpływa na polepszenie pamięci, refleksu, kreatywności. Pobudza umysł, poprawia krążenie, obniża stres. Wielokrotnie udowodniono to doświadczalnie.

Pierwsze doświadczenie, o którym napiszę, przeprowadzono z udziałem 500 kanadyjskich uczniów. Jedna część tej grupy otrzymała dodatkową godzinę gimnastyki. Wyniki szkolne tej grupy, po pewnym czasie, okazały się znacząco lepsze od wyników grupy mniej aktywnej.

Jeszcze bardziej wyraźne znaczenie ma ruch dla osób starszych. Czteromiesięczny program intensywnych spacerów spowodował aż 10% wzrost wyników w testach umysłowych u 50 i 60 -latków.

Więcej podstawowych informacji zawiera artykuł Ruch a myślenie. Tam też przedstawione są najefektywniejsze dla sprawności umysłowej formy ćwiczeń fizycznych.

Co robić?

Regularnie ruszać się przez co najmniej pół godziny dziennie. Świetnie sprawdzają się również spacery (zwłaszcza w formie nordic walkingu). Pierwsze rezultaty pojawiają się po ok. 3 tygodniach. To szybciej niż w przypadku leków wpływających na umysł.

3. Zmniejszenie, a najlepiej likwidacja, stresu ograniczającego i niszczącego umysł

Stres w ogromnym stopniu może zmniejszyć możliwości umysłu. Doraźnie, co pokazuje ten obrazek, i co gorsza, również w dłuższej perspektywie czasowej.
Stres obciąża serce i tętnice. Zawęża je i obkurcza. Ogranicza dotlenienie i odżywianie mózgu.

Nasz mózg potrzebuje w każdej godzinie łyżeczkę glukozy, by normalnie funkcjonować. W stresie, organizm kieruje zasoby glukozy do innych organów oraz mięśni. Osłabia to funkcjonowanie mózgu. W skrajnym przypadku długiego stresu prowadzi do nieodwracalnego obumierania komórek. Szczególne szkody występują w hipokampie odpowiedzialnym za pamięć i kontrolowanie nastroju.
Co gorsza, wiele stresów ma subtelny charakter i możemy nie zdawać sobie sprawy z ich istnienia i działania.

Co robić?

Wykrywać nawet te subtelne stresory i ograniczać ich destrukcyjne działanie. Wykonywać ćwiczenia aerobowe uwalniające od efektów stresu.

4. Poprawa diety pod kątem usprawnienia umysłu

Samo wyeliminowanie z diety niezdrowego sztucznego pożywienia powoduje podniesienie poziomu inteligencji o kilkanaście procent. Jednoznacznie wykazano to w wielu badaniach, np. w badaniu na milionie uczniów szkół publicznych przeprowadzonym na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych.

Co robić?

Wyeliminować śmieci z jedzenia, wyrównać braki substancji odżywczych w organizmie i starać się zachować zrównoważoną dietę. Więcej o tym w artykule Odżywianie sprzyjające nauce.

5. Uwolnienie mózgu i ciała od zanieczyszczeń

Najbardziej niebezpieczne toksyny ograniczające zdolności umysłowe to ołów, rtęć, kadm i tlenek węgla. Są to zanieczyszczenia powodowane głównie przez przemysł i komunikację samochodową. Zanieczyszczenia występują w powietrzu, żywności i wodzie.

Powodują wiele zaburzeń neurologicznych, osłabiają pamięć, uwagę i kontrolę motoryczną. Obniżają inteligencję i ułatwiają rodzenie się konfliktów oraz aspołecznych zachowań.

Niebezpieczeństwo jest tu duże. Jak zbadano, dzieci mieszkające w zanieczyszczonych centrach miast, mają o osiem do dziesięciu procent niższy iloraz inteligencji od porównywalnych grup mieszkających we względnie zdrowym środowisku.

Innym niebezpieczeństwem są środki dodawane do głęboko przetworzonej żywności. Ich skumulowane działanie na ogólny stan zdrowia i sprawność umysłu musi, wcześniej czy później, wystąpić.

Co robić?

W tej sferze najlepiej stosować równolegle trzy drogi postępowania: zmniejszać stopień narażania się na wpływy zanieczyszczeń, osłabiać szkodliwość codziennych dawek trucizn i oczyszczać z nich organizm.

6. Stosowanie usprawniających umysł, bezpiecznych, naturalnych dodatków do diety

Nie jest tu wymagane szczególne uzasadnienie. Lubimy i często stosujemy leki, stymulanty i tym podobne preparaty. O tym, co jest najpewniejsze i najbezpieczniejsze z naturalnych specyfików, przeczytasz w artykułach Witaminka dla mózgu, Minerałki dla mózgu, Wspomagacze dla mózgu.

Gorąco zachęcam do ekologicznego usprawniania własnego mózgu. Jest to bezpieczne, tanie, przynosi satysfakcję i przyjemność. A co najciekawsze – daje najlepsze wyniki! Zarówno doraźnie, jak i w dłuższym czasie.